W tym miejscu przygotowałem dla Ciebie kilka podstawowych informacji o kurateli, opiece i ubezwłasnowolnieniu przedstawionych w formie pytań i odpowiedzi. Mam nadzieję, że lektura pozwoli Ci uporządkować myśli i sformułować pytania, na które chętnie Ci odpowiem podczas spotkania w Kancelarii.
KURATELA
W jakich sytuacjach ustanawia się kuratelę?
Kuratelę można ustanowić dla dziecka poczętego ale jeszcze nie narodzonego (do strzeżenia przyszłych praw dziecka), dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo, dla osoby niepełnosprawnej jeśli potrzebuje pomocy w prowadzeniu swoich spraw,, dla spadku, dla osoby nieobecnej lub znajdującej się w szpitalu psychiatryczny, w sprawach o ustalenie ojcostwa lub macierzyństwa, dla zarządu majątkiem czy wreszcie dla osoby prawnej nie posiadającej organów.
Kto ustanawia i odwołuje kuratora?
W praktyce najczęściej kuratora ustanawia sąd opiekuńczy (sad rodzinny), sąd rejestrowy (sąd gospodarczy) bądź sady orzekające w konkretnych sprawach stosownie do zaistniałej potrzeby. Kuratora odwołuje organ, który go powołał.
Jak wygląda procedura ustanowienia kuratora?
Kurator może być ustanowiony na wniosek zainteresowanego lub z urzędu przez sąd, W sprawach o alimenty oraz ustalenie pochodzenia dziecka sąd przed ustanowieniem kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu zarządzi przeprowadzenie dochodzenia w celu ustalenia miejscu pobytu.
Czy kurator otrzymuje wynagrodzenie?
Aby otrzymać wynagrodzenie kurator musi złożyć stosowny wniosek. Wynagrodzenie pokrywa się z majątku lub dochodu osoby dla której jest ustanowiony, a jeżeli osoba taka nie ma dochodów ani majątku, wynagrodzenie pokrywa ten, kto żądał ustanowienia kuratora.
OPIEKA
Dla kogo ustanawia się opiekuna?
Opiekuna ustanawia się dla dziecka jeśli rodzice są nieznani lub żadnemu z nich nie przysługuje władza rodzicielska oraz dla osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie.
Kto nie może być opiekunem?
Opiekunem nie może być osoba, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych albo została pozbawiona praw publicznych, osoba pozbawiona władzy rodzicielskiej, skazana za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności albo za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy wobec osoby lub przestępstwo popełnione na szkodę małoletniego lub we współdziałaniu z nim, albo osoba, wobec której orzeczono zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowywaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieka nad nimi, lub obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu. Opiekunem nie może być również osoba co do której zachodzi prawdopodobieństwo, że nie wywiąże się należycie z obowiązków opiekuna.
Jakie są obowiązki opiekuna?
Opiekun sprawuje pieczę nad osobą i majątkiem pozostającego pod opieką. Przed podjęciem ważniejszych decyzji opiekun powinien uzyskać zezwolenie sądu opiekuńczego. Ponadto o ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego opiekun powinien informować jego rodziców. Opiekun jest również zobowiązany do zdawania sądowi sprawozdań z przebiegu opieki oraz rachunków z zarządu majątkiem osoby pozostającej pod opieką.
W jakich sprawach opiekun nie może reprezentować osoby pozostającej pod opieką?
Opiekun nie może reprezentować osób pozostających pod jego opieką przy czynnościach prawnych między tymi osobami, miedzy jedną z tych osób a opiekunem albo jego małżonkiem, zstępnymi (dziećmi, wnukami itd.), wstępnymi (rodzicami, dziadkami itd.) lub rodzeństwem, chyba że czynność prawna polega na bezpłatnym przysporzeniu na rzecz osoby pozostającej pod opieką.
Kiedy ustaje opieka?
Na żądanie opiekuna z ważnych powodów sad może zwolnic opiekuna od obowiązku sprawowania opieki. Sąd zwolni z obowiązku sprawowania opieki również w sytuacji, gdy opiekun jest niezdolny do wykonywania opieki np. ze względu na stan zdrowia lub gdy dopuszcza się zaniedbań, które naruszają dobro pozostającego pod opieka. Opieka ustaje również , gdy małoletni uzyska pełnoletność albo gdy przywrócona zostanie nad nim władza rodzicielska.
UBEZWŁASNOWOLNIENIE
Jakie są rodzaje ubezwłasnowolnienia?
Ubezwłasnowolnienie może być częściowe lub całkowite.
Kto może być ubezwłasnowolniony całkowicie?
Całkowicie ubezwłasnowolnić można osobę która ukończyła 13 lat jeśli ta osoba w skutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego, albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem.
Jakie są skutki ubezwłasnowolnienia całkowitego?
Dla takiej osoby sąd opiekuńczy ustanawia opiekuna, a czynności prawne zawierane przez takie osoby są nieważne, za wyjątkiem drobnych czynności życia codziennego np. zakupy spożywcze w sklepie, o ile czynność taka nie doprowadzi do rażącego pokrzywdzenia ubezwłasnowolnionego np. sprzedaż bochenka chleba za 1000 zł.
Kto może być ubezwłasnowolniony częściowo?
Częściowo można ubezwłasnowolnić osobę pełnoletnią, jeśli z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa albo narkomanii wymaga ona pomocy w prowadzeniu swoich spraw, a nie zachodzą przesłanki do ubezwłasnowolnienia całkowitego.
Jakie są skutki ubezwłasnowolnienia częściowego?
Dla takiej osoby ustanawia się kuratora, a do dokonania większości czynności prawnych - poza wymienionymi w ustawach - osoba taka potrzebuje zgody kuratora. osoba taka nie może również sporządzić testamentu, nawet za zgodą kuratora.
Kto orzeka o ubezwłasnowolnieniu częściowym lub całkowitym?
Sąd Okręgowy właściwy dla miejsca zamieszkania osoby, która ma być ubezwłasnowolniona.
Ile kosztuje złożenie wniosku o ubezwłasnowolnienie?
Wniosek podlega opłacie 40 zł plus koszty biegłego w wysokości określonej przez sąd